Ba kích là loài cây thuộc đề án “Phát triển vùng nguyên liệu và các sản phẩm dược liệu gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030” Cây Ba kích (Morinda officianalis How) là cây thuốc quý trong y học cổ truyền. Củ của cây Ba kích được sử dụng rộng rãi như một loại dược liệu có tác dụng bổ thận âm, bổ thận dương, tăng cường gân cốt, tăng sức đề kháng, sức dẻo dai, khử phong thấp. Dịch chiết từ củ ba kích có tác dụng giảm huyết áp, tác dụng nhanh với các tuyến cơ năng, bổ trí não, giúp ăn và ngủ ngon. Do nhu cầu sử dụng dược liệu tăng cao trong thời gian gần đây nên cây Ba kích bị khai thác ồ ạt, dẫn đến nguồn nguyên liệu đang trở nên kiệt quệ. Mặt khác, vùng phân bố của ba kích bị tàn phá  khiến loài cây này rơi vào tình trạng gần như tuyệt chủng và được đưa vào sách đỏ Việt Nam cần phải được bảo vệ (Nghị định số 48/2002/NĐ-CP).

 Dự án Trường Sơn Xanh do USAID tài trợ hỗ trợ tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Nam trong công tác bảo vệ đa dạng sinh học có giá trị toàn cầu tại khu vực này, đồng thời giúp đa dạng và cải thiện sinh kế cho các cộng đồng địa phương và người dân tộc thiểu số đã đưa cây Ba kích vào danh mục trồng bảo tồn và phát triển kinh tế. Việc đáp ứng nhanh và bền vững nguồn giống ba kích có chất lượng tốt đang là yêu cầu cấp bách. Nguồn cung cấp cây giống Ba kích hiện nay chủ yếu bằng phương pháp giâm cành, nhưng hệ số nhân giống đạt rất thấp, chỉ đạt 0,6 lần/năm, chất lượng cây giống lại không cao (Triệu Văn Hùng, 2007). Để cải thiện hệ số nhân giống cây ba kích, Trung tâm KHKT và SX LNN Thiên An thuộc Công ty Lâm Nghiệp Tiền Phong đã nghiên cứu sử dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào nhằm cung cấp số lượng cây giống đủ lớn đảm bảo chất lượng phục vụ công tác bảo tồn và phát triển kinh tế .

    Vật liệu khử trùng là đoạn thân chứa mắt ngủ có kích thước khoảng 5-7 cm sau khi cắt từ cây mẹ được ngâm trong nước sạch. Mẫu cấy được khử trùng lần 1 bằng Javen và khử trùng lần 2 bằng HgCl2 0.1%  trong 10 phút, rửa sạch mẫu cấy bằng nước tiệt trùng. Tỷ lệ khử trùng mẫu sau 3 lần liên tục đạt 50-70%. Nhân nhanh chồi sử dụng môi trường MS bổ sung 1mg/lít BA cho hệ số nhân chồi 3-5 lần sau 30 ngày nuôi cấy. Ra rễ trong môi trường MS^* + 1mg/lít NAA và 0,5g/lít than hoạt tính cho tỷ lệ tạo rễ 97%. Cây mầm huấn luyện nhà lưới 20 ngày cho tỷ lệ sống ở vườn ươm là 94%.

     Năm 2020, Công ty đã sản xuất và cung ứng ra thị trường 130.000 cây giống Ba kích nuôi cấy mô chất lượng cao phục vụ trồng và phát triển vùng nguyên liệu các tỉnh.

    Trong năm 2021, Công ty dự kiến sẽ sản xuất và đưa ra thị trường 200.000 cấy giống Ba kích nuôi cấy mô.

                                                                                                             Mỹ Phương