Cùng với tiến trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo định hướng của Đảng và Nhà nước, tỉnh Thừa Thiên Huế đẩy mạnh phong trào cải tạo vườn tạp lập vườn mới, chuyển đổi đất ruộng, đất gò đồi kém hiệu quả sang canh tác cây ăn quả. Vì vậy, nhu cầu giống cây ăn quả giá trị cao cần phải đáp ứng đủ cho thị trường về tiêu thụ.

Những năm qua hệ thống sản xuất kinh doanh giống cây ăn quả trên địa bàn tỉnh đã được hình thành và từng bước phát triển. Tuy nhiên, khi cung không đủ cầu, thị trường sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả phát triển ồ ạt, tự phát. Nguồn giống cung cấp trên thị trường chủ yếu nhập ngoại tỉnh hay tự sản xuất chưa được kiểm định nguồn gốc xuất xứ. Đây là một vấn đề cần được thay đổi, để đảm bảo quyền lợi cho người nông dân, hiệu quả kinh tế và góp phần không nhỏ vào sự thành công của chương trình tái cơ cấu nền nông nghiệp tỉnh nhà.

Quy trình sản xuất cây giống sạch bệnh ở nhà lưới tại công ty Lâm nghiệp Tiền Phong

Chuẩn bị gốc ghép:

1. Chọn giống làm gốc ghép: hiện nay có nhiều giống để chọn làm gốc ghép cho cây có múi. Theo khuyến cáo của các chuyên gia đầu ngành, có thể dùng bưởi chua để làm gốc ghép cho các loại bưởi, dùng chấp hoặc cam 3 lá để ghép cho các loại cam và quýt.

2. Thành phần nền đất gieo hạt gốc ghép: gồm 1/3 đất màu + 1/3 cát vàng + 1/3 mùn hữu cơ.

3. Gieo hạt: khoảng cách gieo hạt là 3 x 3 cm. Gieo xong lấp hạt 1 cm bằng đất nhỏ mịn, sau đó dùng ván ấn chặt mặt luống. Tưới nước đủ ẩm hàng ngày.

4. Chăm sóc cây con: khi cây có 4 lá thật, bắt đầu phun phân bón lá để thúc cây sinh trưởng khoẻ (dùng loại phân bón lá có các nguyên tố vi lượng).

Cây con cao 12 - 15 cm có 5 - 6 lá thật là đủ tiêu chuẩn ra ngôi, cây được chuyển qua giai đoạn ra ngôi chờ ghép.

5. Kỹ thuật ra ngôi và chăm sóc cây con chờ ghép.

Cây con gốc ghép được cấy vào các túi bầu polyetylen đựng hỗn hợp nuôi cây.

* Hỗn hợp trong túi bầu ươm cây con:

Gồm: 1/3 đất màu + 1/3 cát vàng + 1/3 mùn hữu cơ + 100 g/bầu phân NPK.

* Túi bầu: sử dụng túi polyetylen mầu đen, kích cỡ 16 x 35 cm.

* Tiêu chuẩn cây gốc ghép:

- Chiều cao cây 40 - 50 cm, đường kính gốc đạt 0,3 cm.

- Cây mọc thẳng, khoẻ mạnh, không bị sâu bệnh hại.

Chuẩn bị mắt ghép:

Mắt ghép phải được lấy từ vườn cây đầu dòng đã được Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thừa Thiên Huế công nhận, chỉ dùng mắt thức (mắt đã nổi rõ), không lấy mắt ghép trên cành còn non (cành phải được 3 tháng tuổi trở lên).

* Phương pháp ghép:

- Ghép theo phương pháp mắt nhỏ có gỗ hoặc ghép nêm.

- Vị trí ghép cách mặt bầu 20 cm.

* Thời vụ ghép: cây có múi có thể ghép tốt từ tháng 3 - 10.

Chăm sóc cây con sau ghép:

- Tỉa bỏ chồi mọc ra từ gốc ghép.

- Dùng phân bón lá để nuôi cây trong cả quá trình chăm sóc.

- Phân loại cây con theo từng lô đồng đều về sinh trưởng để các cây không che khuất lẫn nhau.

- Bấm ngọn tạo tán ngay từ khi chồi ghép cao 20 cm, có 5 - 6 lá, để lại 2 - 3 chồi tạo cành cấp 1 sau này cho cây.

- Thường xuyên kiểm tra sâu bệnh hại để phòng trừ kịp thời.

Cây giống sản xuất tại công ty Lâm nghiệp Tiền Phong đáp ứng yêu cầu cơ bản trong sản xuất cây giống cây có múi sạch bệnh

1- Hệ thống nhà lưới nhân cây giống cây có múi sạch bệnh cách vùng bệnh trên 3 km. Có thể tạo ra khoảng cách này bằng cách loại bỏ tất cả các cây có múi trong vùng bán kính nêu trên.

2- Dùng nước nóng để xử lý hạt gốc ghép (55^oC trong 50 phút).

3- Dùng mắt ghép sạch bệnh lấy từ vườn nhân mắt ghép S1.

4- Kiểm dịch chặt chẽ để bảo vệ vườn ươm. Không được đưa nguồn bệnh vào vườn ươm bằng bất cứ con đường nào.

5- Xung quanh vườn ươm có hàng rào chắn gió. Các nhà lưới chống côn trùng phải có buồng ra vào 2 cửa. Giữa 2 lần cửa có đủ điều kiện khử trùng dày dép, quần áo, mũ... để ngăn vi sinh vật hoặc côn trùng theo người vào nhà lưới (Hỗn hợp vôi bột 80% + Sunfat Đồng 20% được rải xuống nền).

6- Hạn chế người lạ vào thăm, trừ khi họ đã được khử trùng dày dép, quần áo, mũ... và được khoác bộ quần áo sạch chuyên dùng.

7- Khử trùng dụng cụ dao kéo trong quá trình làm việc trong nhà lưới bằng nước Javen 10%. Luôn kiểm tra chất lượng nước tưới.

8- Luôn phân cách phần cũ và phần mới của vườn ươm hoặc các vùng gồm các cây khác nhau.

9- Các cây giống có phiếu ghi rõ tên cây gồm gốc ghép, mắt ghép.

* Tiêu chuẩn cây giống chất lượng cao:

- Cây sinh trưởng khoẻ, thân thẳng, không có lá dị dạng.

- Đường kính thân cách gốc 10 cm đạt 10 - 15 mm.

- Cành ghép khoẻ, dài từ 30 cm trở lên.

- Đúng giống.

- Không có triệu chứng bị sâu bệnh hại.

- Được cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ cây giống chất lượng.

    Hằng năm, Công ty đã sản xuất được 10.000 cây giống có múi chất lượng tốt cung ứng cho thị trường, hướng sắp đến Công ty sẽ mở rộng quy mô sản xuất cây lên 30.000 cây có múi và cây ăn quả khác.